Opening Expositie Tra-Art  Weert Respecteert  3 nov 2018 tot 17 nov 2018

 

 

 Thema: Gender diversiteit in de dierenwereld 

 

 

Verzameld door Hans Wijtenburg 

 

Travestie En Transseksualiteit In Het Dierenrijk

Inleiding: Genderdysforie is een gevoel van onbehagen over iemands biologische geslacht. Vaak gaat het samen met de wens om van het andere geslacht te willen zijn. De sterkte van dit gevoel kan verschillen en het kan ook verschillende vormen hebben. Omdat we bij dieren deze gevoelens niet kunnen waarnemen kunnen we eigenlijk net van genderdysforie spreken, als er in het dierenrijk al zoiets bestaat als bewuste sociale identificatie dan kunnen we dat niet meten of aantonen. Tegelijkertijd bestaan er wel genoeg dieren die vormen van transseksueel gedrag vertonen. Bij ca. 1.500 diersoorten komen vormen voor van homoseksualiteit, travestie & transseksualiteit. Dit is zowel het geval bij insecten, zoogdieren, vissen als vogels. Homoseksuele en lesbische gedragingen zijn vrij algemeen en komen vaak voor. Monogame relaties tussen dieren van hetzelfde geslacht zie je minder vaak omdat deze überhaupt in het dierenrijk minder voorkomen Echter onder ooievaars en pinguïns komt dit wel geregeld voor. Travestie is in het dierenrijk een algemeen gegeven. Ook hermafrodieten zijn een veelvoorkomend fenomeen. Transitie van mannelijk naar vrouwelijke geslacht komt wat minder vaak voor. Andersom is vaker het geval bij gebrek aan voldoende voorhanden zijnde mannetjes. Dolfijnen vertonen vaak homoseksueel gedrag. In Artis is er een gierenpaar van 2 mannetjes die samen een ei uitbroeden en in het Vondelpark zaten 2 mannelijke ooievaars die eerst een vrouwtje verleidden om eieren te leggen in het nest om ze vervolgens weg te jagen en zelf de eieren uit te broeden en de jonge ooievaars te verzorgen. In verscheidene wetenschappelijke artikelen op het internet lezen we dat homoseksualiteit bij een grote diversiteit van dieren voorkomt. Zo beschrijft onderzoeker Bagemihl in 1995 dat homoseksueel gedrag wereldwijd bij maar liefst 450 verschillende diersoorten voorkomt! Dierenkuddes waarbinnen de geaardheid bij elk dier 100% homoseksueel is bestaan er niet, of deze zijn althans nog niet ontdekt. Logisch ook, want uitgaande van de evolutietheorie van Darwin zou een exclusief homoseksuele diergroep slechts één generatie kunnen overleven; er komt namelijk geen nageslacht. Wel zijn er diersoorten waar een klein percentage binnen de groep homoseksueel gedrag vertoont. Hoewel de cijfers in elk onderzoek lijken te verschillen stellen onderzoekers Gonsiorek en Weinrich in 1991 dat ongeveer 1-3 % van de mensen zichzelf als 100% homoseksueel beschouwt. Volgens de evolutietheorie zou je verwachten dat dit percentage naarmate de tijd vordert omlaag gaat. Onderzoek heeft vele verschillende verklaringen voor de instandhouding van homoseksualiteit waar we niet op in zullen gaan. We richten ons vandaag namelijk op de overige diersoorten. In 1914 deed onderzoeker Hamilton al onderzoek naar homoseksualiteit in de dierenwereld! Het meeste onderzoek werd verricht bij dieren in gevangenschap; homoseksueel gedrag werd namelijk lange tijd gezien als abnormaal bijproduct van gevangenschap, iets wat je niet snel in de natuur tegen zou komen. Homoseksualiteit onder dieren kan volgens onderzoek niet vergeleken worden met homoseksualiteit onder mensen. Een groot gedeelte van aantrekkingskracht tussen dieren van het gelijke geslacht zou volgens onderzoeker Parish namelijk niet eens seksueel gedreven zijn. In 1999 bracht onderzoeker Bagemihl het boek ‘’ Biological Exuberance: Animal Homosexuality and Natural Diversity’’ uit. In dit boek beschrijft hij de verschillende wetenschappelijke onderbouwingen voor homoseksualiteit onder de verschillende diersoorten. Of dat leeuwen, honden, katten, en beren ook wel eens homoseksueel gedrag vertonen? Helaas is er nog te weinig onderzoek beschikbaar om specifieke verklaringen te geven voor het homoseksuele gedrag onder dieren. Wel toont het aan dat de mens niet de enige ‘diersoort’ is welke homoseksualiteit vertoont, al dan niet met eenzelfde óf andere drijfveer dan overige diersoorten.

Opsomming:

Er zijn veel vormen van ‘gender-bender’ te vinden in het dierenrijk zoals travestie, homoseksualiteit en transseksualiteit. Daarbij kunnen gevoelens van dieren niet worden gemeten en überhaupt nauwelijks of alleen met moeite worden aangetoond. Maar als je kijkt naar het gedrag van sommige dieren dan blijkt dat sommige soorten wel degelijk de behoefte voelen om zich voor te doen als een dier van een andere sekse, waaruit je zou kunnen concluderen dat ze wel degelijk ‘genderdysforie’ kunnen hebben.

 

GESLACHTSVERANDERING

Anemoonvis: deze leeft in kleine groepen in een anemoon. Alle anemoonvissen komen ter wereld met actieve mannelijke en inactieve vrouwelijke geslachtsorganen. Er is slechts één vrouwtje in de groep dat een monogame relatie heeft en alleen alleen paart met het grootste mannetje. Als het vrouwtje uit een groep driebandanemoonvissen ook wel harlekijnvisje of clownvis genoemd, overlijdt, ondergaat het dominante mannetje een geslachtsverandering en wordt het een vrouwtje. Zo kan de soort in stand worden gehouden.

Eend: Vrouw wordt "man" … Bij eenden wordt het vaker vastgesteld; oude vrouwtjes krijgen een verenkleed dat op een man lijkt. Bij de Mandarijneend is het rond Arnhem drie maal waargenomen! Een ouder wordend vrouwtje krijgt daarbij vaal oranje sierveren op de vleugels en verspreid over het lichaam allerlei andere mannelijke veren. De eerste vogel (Arnhem 5142931) was op 7 januari 1998 geringd in park Sonsbeek te Arnhem als na eerste kalenderjaar vrouw en kreeg in september 2002, na de volledige rui, voor het eerst kenmerken van het mannelijk verenkleed. Tot de laatste waarneming op 20 augustus 2003 was deze vrouw in "mannenkleed". Deze vrouw was minimaal 5 jaar oud (maar dus misschien wel veel ouder, want het geboortejaar is onbekend) toen ze voor het eerst tekenen van het mannenkleed kreeg. Hieronder staat een aantal foto's van deze vrouw samen met haar partner (een "echte man"). Voor die tijd was ze vele malen in Arnhem afgelezen in gewoon vrouwelijk verenkleed! De laatste waarneming van deze vrouw in gewoon vrouwenkleed was in juli 2002. De tweede vogel (Arnhem 5137065) was op 18 juli 2001 geringd in Sonsbeekpark te Arnhem als na eerste kalenderjaar vrouw en kreeg in augustus 2009, na de volledige rui, voor het eerst kenmerken van het mannelijk verenkleed. Deze vrouw was toen minimaal 9 jaar oud (maar dus misschien ook wel veel ouder, want het geboortejaar is onbekend). Voor die tijd was ze vele malen in Arnhem afgelezen in gewoon vrouwelijk verenkleed! De laatste waarneming van deze vrouw in gewoon vrouwenkleed was in mei 2009. In de winter 2009/2010 was deze vrouw dagelijks aanwezig in Sonsbeek. Op 19 januari vond Andre Schulten deze vogel dood onder een hoogspanningsmast in landgoed Mariëndaal te Arnhem. De derde vogel is sinds 2011 aanwezig in Wolfheze. Helaas is ze ongeringd ... maar het kleed komt volledig overeen met de andere twee vogels.

Poetslipvis: De gewone poetslipvis (Labroides Dimidiatus) poetst vissen door parasieten van hun lichaam te eten. Bij grote vissen kunnen ze in de bek voor gebitsreiniging zorgen. Ze zijn hermafrodiet, worden geboren als vrouwtje, maar een dominant vrouwtje wordt uiteindelijk man. Ze worden maximaal 12 cm lang en komen voor in de Indo-Pacific en in de Rode Zee.

Zalm: als er een school zalm is met enkel vrouwtjes zullen sommigen veranderen in mannetjes om de voortplanting te garanderen. Zij veranderen dan daadwerkelijk van sexe.

Zwaarddrager: Deze vis wordt vaak in aquaria gehouden. Mannetjes ontwikkelen hun staart niet allen tegelijkertijd. Er zijn er bij die al volgroeid zijn en daarna hun mannelijke kenmerken , zoals het zwaard, pas krijgen. Er bestaat onduidelijkheid over, maar het idee bestaat dat als er te weinig mannetjes zijn, vrouwtjes spontaan transformeren naar een mannetje en dus ook een zwaard ontwikkelen. Één maar… ze zouden alleen vrouwelijk nageslacht kunnen krijgen…. Er is nog onvoldoende onderzoek naar gedaan of deze theorie klopt…

 

HERMAFODIET

Hond:Tweeslachtigheid is een genetische afwijking die zeldzaam is maar wel vaker voorkomt bij honden. Een "echte" hermafrodiet heeft het normale aantal, d.w.z. 78XX chromosomen. Dit is de hoeveelheid genetisch materiaal dat bij elk teefje aanwezig is. Toch is er een afwijking op 1 van de chromosomen die de afwijkende geslachtskenmerken veroorzaakt. Een dier erft dit van beide ouders die drager zijn van de afwijking. Als de ouderdieren drager zijn, ziet men dit niet aan de buitenkant. Dus dit komt pas tot uiting bij een aantal van de pups als men een teef door een reu laat dekken, terwijl ze beide het afwijkend genetisch materiaal bij zich dragen. Deze pups met tweeslachtigheid zijn vaak maar niet altijd onvruchtbaar, hebben echter daarnaast verder geen lichamelijke problemen, los van de uiterlijk zichtbare geslachtsafwijkingen. Een hermafrodiete Staffordshire bull terriër heeft in Manchester een succesvolle geslachtsoperatie ondergaan. De Britse hond is nu vrouwtje en in staat om puppy’s te krijgen. Tijdens een routinecontrole ontdekte de dierenarts dat de tweejarige Saira zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen had, meldt Daily Mail. Haar baasje John Conchie had al die tijd gedacht dat zijn hond een vrouwtje was. Bovendien lag haar interesse, volgens Conchie, bij 'jongetjeshonden'. Er waren twee operaties voor nodig om Saira te transformeren tot teef.

Slak & Regenworm: zijn tweeslachtig (man en vrouw tegelijk), maar moeten wel paren om zich te kunnen voortplanten. Een of geen van de twee geslachtsorganen functioneert niet, door een genetische afwijking.

Tandbaars: Deze komt voor rond de Middelandse Zee (Corsica), de Caraïbische Zee en de Rode Zee. De tandbaars (Epinephelinae) is een hermafrodiet, die tweeslachtig wordt geboren, als jong volwassene vrouwelijk wordt (3 kg zwaar) en na ongeveer 10 jaar van geslacht verandert (ca. 12 kg zwaar). Ze kunnen daarna nog meer dan 1 meter lang en 100 kg zwaar worden en hebben in hun territorium tot wel 15 vrouwtjes tot hun beschikking. Ze hebben nauwelijks tanden, maar zuigen hun prooi van soms grotere afstand naar binnen en slikken deze in z'n geheel door.

 

HOMOSEKSUEEL GEDRAG

Aap: Primatologen schatten dat er 33 aapsoorten zijn welke homoseksueel gedrag vertonen. Deze diersoorten staan natuurlijk heel dicht bij de mens en zijn daarom zeer relevant om te benoemen. Van de 33 aapsoorten vertonen 13 homoseksueel gedrag zowel in gevangenschap als ‘vrij’ in de natuur, 7 soorten zijn slechts geobserveerd in de vrije natuur en 13 soorten zijn alleen onderzocht in gevangenschap. Er zijn verschillende theorieën voor homoseksueel gedrag onder apen. Eén theorie stelt dat atypische hormoonlevels, welke kenmerkend zijn voor het andere geslacht, resulteren in aantrekkingskracht voor hetzelfde geslacht. Daarnaast is een veelvoorkomende theorie dat het homoseksuele gedrag voortkomt uit prenatale blootstelling aan, voor dat geslacht, atypische sekshormonen (Birke, 1981). Verscheidene onderzoeken tonen tevens aan dat homoseksueel gedrag tijdens spelactiviteiten een goede oefening blijkt te zijn voor het paren op latere leeftijd (Baldwin, 1969).

Dolfijn: Australische onderzoekers van het Mandurah Dolphin Research Project, hebben ontdekt dat mannelijke dolfijnen vaak homoseksueel gedrag vertonen, en dat dit niet zo zeer gebeurt tijdens het paars seizoen, maar net er buiten. Uit onderzoek van Krista Nicholson bleek dat alle mannetjes zeer regelmatig homoseksueel gedrag vertonen buiten het paar seizoen, en dat dit samen hangt met het creëren van een sterkere band tussen mannetjes.

Het blijft het tot nu toe wel bijzonder dat het enkel voorkomt bij mannelijke dolfijnen, en dat er tot nu toe nog geen seksueel gedrag werd vastgesteld tussen twee vrouwtjes dolfijnen. Tot slot weet men ook dat er verschillende mannetjes dolfijnen zijn die een levenslange relatie aangaan met een ander mannetje zonder ooit seksueel contact te hebben met een vrouwtje. Biseksueel gedrag van mannetjes dolfijnen zou het meest voorkomen.

Flamingo: er komen zowel lesbische als homo stelletjes voor bij flamingo’s. Ongeveer een kwart van de populatie bestaat uit mannenparen. Een mannetje is een betere nestbouwer, zodat een mannetjes stel snel wordt herkent… aan het veel grotere nest. De kuikens van zwarte zwanen en flamingo’s die worden grootgebracht door een mannenstel, hebben doorgaans een hogere overlevingskans, omdat er twee keer zoveel kracht en verdediging aanwezig is.

Gorrilla: jonge mannetjes, oefenen net als bij de olifanten met elkaar de geslachtsdaad.

Hagedis: Bekend is dat er een geheel vrouwelijke hagedissoort is welke zich reproduceert zonder bevruchting (fertilisatie). Deze vrouwelijke hagedissen worden ‘meer’ vruchtbaar wanneer de vrouwtjes met elkaar de seksuele rollen naspelen. Ligt het vrouwtje onderop dan blijkt zij grotere eieren te ‘leggen’. Elk seizoen wisselen de vrouwtjes elkaar af in ‘genderrol’.

Leeuw: Nicole Cambre, een Belgische fotografe en advocate die in 2014 een award won bij het National Geographic voor haar natuurfoto's, heeft vorige maand in het Afrikaanse Botswana tijdens een safari twee parende mannetjes leeuwen gefotografeerd. Twee mannelijke leeuwen joegen eerst andere mannelijke leeuwen weg waarna ze daarna totaal geen interesse meer hadden in de vrouwtjes. Één van de mannetjes droeg een halsbandzender waarna men vernam dat het dier helemaal uit Namibië kwam.

Olifant: jonge mannetjes olifanten oefenen paringsgedrag op elkaar. Wist je trouwens dat vrouwelijke olifanten in gevangenschap niet vies zijn om elkaar te masturberen met de slurf? Oudere mannetjes olifanten zoeken altijd gezelschap bij een jonger mannetje.

Dat is de enige relatie die ze in hun leven aangaan.

Een beetje zoals bij de oude Grieken traditie was dus….

Ooievaar: Drie homoseksuele ooievaarskoppels in Zoo Parc Overloon broeden eieren uit en verzorgen hun kroost. Dat heeft een woordvoerster van de Oost-Brabantse dierentuin bekendgemaakt. Bij de Europese ooievaars vormden zich twee mannelijke stellen en een lesbisch koppel. Homoseksualiteit komt vaker voor maar vaak blijft het bij liefkozingen en schijnbevruchting. Deze homo’s hebben hun eieren uitgebroed en voeden hun kroost op. Een van de homokoppels broedt nog, de twee andere koppels hebben dat al gedaan. ,,Het is heel leuk om te zien hoe ze hun jongen verzorgen. Ze doen daarbij niets onder voor hun heteroseksuele soortgenoten. Hoe de stellen aan hun eieren komen, is niet bekend. Waarschijnlijk hebben de mannetjes een broedend vrouwtje van het nest gejaagd. Een van de lesbische vrouwtjes is mogelijk gedek, luidt de verklaring van het dierenpark. In het Vondelpark in Amsterdam is door AT5 een aantal jaren geleden ook een homo koppel gefilmd. Zij hadden inderdaad het vrouwtje weggejaagd om vervolgens zelf de eieren uit te broeden.

In dierenpark Avifauna woonde lange tijd een lesbisch ooievaarskoppel dat samen een jong grootbrachten. Ze weigerden zich te interesseren voor mannelijke ooievaars en leken onvoorwaardelijk voor elkaar te kiezen.

Pinguïn: het betreft hier altijd monogame stelletjes, zowel hetero, lesbisch als homo. In Diergaarde Blijdorp ‘adopteerden’ twee mannelijke Koningspinguïns ieder jaar een ei van een heterostel om deze vervolgens zelf uit te broeden. Ook in Central Park Zoo in New York is er zo’n homostel. Artis in Amsterdam telt maar liefst 3 herenparen en 1 lesbisch pinguïnstel. Het blijkt dat 20 % van alle pinguïns in gevangenschap er een homoseksuele partner op nahoudt.

Roze Kaketoe: ongeveer de helft van de Roze Kaketoe populatie schijnt homoseksuele neigingen te vertonen.

Schildpad: Jonathan is de oudste schildpad ter wereld. De 186-jarige woont samen Frederica op St. Helena, een tropisch eilandje in de Atlantische oceaan. Of nou ja, Frederica... zijn geliefde blijkt een Frederic te zijn. De twee wonen al 26 jaar samen en hebben iedere zondag seks, schrijft ‘the Times’. Maar dat dit tot dusver niet voor jonkies heeft gezorgd, is nu eindelijk te verklaren: Frederica is een mannetje. De verzorgers van de reuzenschildpad (die dus al sinds 1832 rondloopt), dachten al die tijd dat Jonathan een relatie had met een vrouwtje. De schildpadden zijn samen sinds 1991, toen kreeg de gouverneur van St. Helena 'Frederica' cadeau, omdat de destijds 160-jarige Jonathan onrustig werd. Volgens dierenartsen zou een vrouwtje ervoor zorgen dat Jonathan rustiger werd. Maar dat werd hij blijkbaar ook van een mannetje. Het is nog maar net duidelijk dat Frederica een mannetje is. Het dier werd namelijk onderzocht door een dierenarts, omdat het dier iets aan zijn schild had. Tijdens het onderzoek waren de dierenartsen stomverbaasd: Jonathan had een relatie met een mannetje. De alleroudste schildpad ooit was Adwaitya die in 2006 overleed op een leeftijd van 255 jaar, al is haar leeftijd nooit officieel uitgezocht. Van Jonathan's leeftijd zijn ze wel zeker, daarom staat hij zelfs op de nationale munt van St. Helena.

Vale gier: In de Nederlandse dierentuin Artis was er eind vorige maand een primeur. Voor het eerst broedde een mannelijk koppel vale gieren met succes een ei uit. Twee dieren van hetzelfde geslacht die samen een jong groot brengen is niet zeldzaam. Het ei van het mannenkoppel was los gevonden op de grond van de volière. De verzorgers stopten het daarop in de broedmachine. Ondertussen bouwde het mannenkoppels samen een nest op de rots van de gieren volière. Daarom werd besloten het ei uit de broedmachine te nemen en in het nest van het mannenkoppel te leggen waar beide jongens het ei afwisselend uitbroeden tot het uitkwam. Vale gieren leggen maar één ei per jaar. Een koppel broedt dat ei gedurende twee maanden samen uit. Wanneer een mannetje en een vrouwtje een stel vormen, blijven ze hun hele leven samen. In dit geval heeft er zich binnen de groep gieren een mannenkoppel gevormd dat eveneens trouw is aan elkaar en al vele jaren samen is. De twee vaders zorgen zeer goed voor het kuiken.

Zwarte Zwaan: Bij zwarte zwanen zijn er ‘homoparen’ die meer jongen grootbrengen dan een normaal zwanenpaar. Homoseks is het gevolg van natuurlijke selectie in de evolutie van de diersoort. Het lijkt onlogisch omdat voortplanting normaal tussen man en vrouw plaatsvindt. Daarom is het bijvoorbeeld ook vreemd dat een pauw prachtige veren toont, waardoor hij kwetsbaar wordt en een makkelijke prooi voor roofdieren. Toch is dit zo geëvolueerd om vrouwtjes te imponeren belangrijker werd dan gevaar voor uitsterven doordat ze zo opvallen. Voortplanting is dus niet altijd de enige ‘drive’ en het lijkt niet altijd logisch dat het alleen om voortplanting van de soort draait. Dit is dus niet het doel en moeder natuur ontwikkelt zich op haar geheel eigen wijze, waarbij we toch kunnen spreken van een positieve selectie.

 

OMGEKEERD ROLLENPATROON

Bonobo: bij deze apen vormt seks een bindmiddel. Daarmee worden conflicten bezweert, ruzies voorkomen, eten verdeeld. In de Bonobo gemeenschap is het vrouwtje de baas, ondanks imponerend gedrag van de mannetjes. Seks is er in alle denkbare vormen: homo, hetero, volwassen met kind, masturbatie (alleen of met meerderen)…. Bonobo vrouwtjes hebben dus seks met meerdere mannetjes, zodat het nageslacht niet aan één vader kan worden toegeschreven en zij bepalen wat er gebeurt. Om hun status binnen de groep te verhogen, maken vrouwtjes die seks hebben met een ander hoger geplaatst vrouwtje, veel lawaai… Dit is om het alfavrouwtje te behagen om zo een hogere status te verwerven. Feministen zien in deze mensapen het bewijs dat mannelijke dominantie geen natuurlijk gegeven is.

Hyena: vrouwelijke hyena's hebben een grote clitoris die op een penis lijkt. Daarom kan op dit aspect geen onderscheid gemaakt worden tussen mannetjes en vrouwtjes. Naast hyena’s zijn er ook andere zoogdieren met een vergrote clitoris zoals de Europese mol (Talpa europaea), maar ook bij de ringstaartmaki (Lemur catta) en de moerascavia (Cavia magna).

Deze vrouwenpenis wordt een pseudo-penis genoemd. Pseudo betekent 'nep' of 'vals' in het Grieks, wat hier toepasselijk is omdat de vrouwtjes geen andere soortgenoten kunnen bevruchten met hun geslachtsdeel. Het verschijnsel waarbij alle vrouwelijke dieren van een soort een uiterlijk mannelijk geslachtsdeel hebben, wordt masculinisatie genoemd. Deze vrouwtjes hebben aan de buitenkant een pseudo-penis maar van binnen hebben ze nog steeds eierstokken en een baarmoeder Ze kunnen zich nog gewoon voortplanten. Dat is maar goed ook, want als voortplanten niet mogelijk was, dan zou het snel gedaan zijn met de soort. Dat voortplanten gaat niet altijd even makkelijk. Gelukkig hebben de vrouwtjes van de mol, de maki en de cavia nog een aparte opening voor de voortplanting achter hun pseudo-penis. Hierdoor kan het mannetje het vrouwtje bevruchten en kunnen de jongen makkelijk geboren worden. Bij de hyena gaat dat echter niet zo makkelijk. De dames van deze soort hebben geen speciale voortplantingsopening, waardoor het hele gebeuren een vrij pijnlijke ervaring is. De bevruchting vindt plaats door de pseudo-penis van de vrouwelijke hyena, en ook de bevalling moet door deze smalle opening plaatsvinden. Dat gaat dan ook vaak niet goed. Jongen stikken in de lange smalle opening en soms overleven zelfs de moeders dit gebeuren niet. Waarom hebben hyena's dan nog zo'n onhandig ding? Blijkbaar heeft de pseudo-penis ook grote voordelen, anders zou de hyena snel uitsterven. Het blijkt dat hyena-vrouwtjes hun pseudo-penis gebruiken om andere soortgenoten te domineren. Dat is handig als je als eerste wilt eten, want dan heb je toegang tot het meeste en het beste voedsel, en dat is weer goed voor je bestaan en het grootbrengen van je jongen. Waarom maki's, mollen en moerascavia's een pseudo-penis hebben, daar zijn wetenschappers nog niet over uit. De gevlekte hyena (Crocuta crocuta) is de grootste en de bekendste hyena. In woestijngebieden telt een groep vaak niet meer dan 5 dieren, maar op de savannes kan het een clan zijn van wel 50 leden. De leider van de groep is altijd een vrouwtje. Vrouwelijke gevlekte hyena's hebben een grotere lichaamsbouw dan mannelijke hyena's. Ze hebben een heel repertoire aan geluiden, waaronder een onderwerpingsgeluid, dat wel wat op het gelach van mensen lijkt.

Wandelende Tak: is het grootste insect ter wereld. Hij kan wel 40 cm lang worden. Er zijn wel 4000 soorten, waarvan de meeste in de tropen leven. De meest soorten vind je in Zuidoostazie en Zuidamerika. Ook wandelende bladeren horen tot deze familie. In Afrika zijn vooral grastakken te vinden (dit zijn sprietvormige graseters). Verschillen tussen een mannetje en een vrouwtje: vaak is het vrouwtje sterker gebouwd dan het mannetje en kan ook langer worden dan het mannetje. Bij elke soort kan het vrouwtje zichzelf bevruchten, en heeft dus geen mannetje nodig. Het is een tweeslachtig insekt, dat zichzelf kan voortplanten met louter eigen cellen. Er is sprake van maagdelijke voortplanting. Wandelende takken zijn echte kunstenaars van camouflage. Naast dat de dieren op een takje of twijgje lijken, hebben ze ook een schutkleur, van donkerbruin tot felgroen.

Zeepaardje: het is een vis, met een hoofd dat lijkt op dat van een paard. Een zeepaardje zwemt rechtop, en is erg langzaam want er wordt gezwommen met de kleine rugvin achteraan, hoewel deze razendsnel beweegt. Net zoals een kameleon kunnen beide ogen onafhankelijk van elkaar bewegen zodat niet het hele lichaam gedraaid hoeft te worden om iets te volgen. Ook kan het zeepaardje van kleur veranderen, en zelfs patronen en tekeningen aannemen. Er zijn 35 soorten zeepaardjes bekend, die in grootte variëren van 2 cm (het dwergzeepaardje) tot meer dan 30 cm. Er zijn blauwe, groene en zelfs knalgele soorten, maar de meeste zijn bruingroen van kleur, hiermee valt een zeepaardje niet op tussen de waterplanten waar ze tussen leven. Met de staart grijpt het zeepaardje zich vast aan wieren, zeegrassen of koralen. Vaak hangt hij met de staart gekruld om een plantenstengel mee te deinen met het water. De voortplanting van zeepaardjes is opmerkelijk; het mannetje ontwikkelt namelijk de eitjes in een soort buidel op de buik. Voor de paring wordt een uitgebreide paringsdans gemaakt waarbij ook de kleuren vaak veranderen. Het vrouwtje brengt tijdens de paring, waarbij de staarten van een koppel verstrengeld zijn, de eicellen in de buidel, waarna het mannetje ze bevrucht met zijn zaad. Het mannetje raakt als het ware zwanger van het vrouwtje, en beschermt de embryo's in de buik tot deze zelfstandig kunnen leven waarna ze uit de buidel komen en een eigen leven leiden. Dit in tegenstelling tot de meeste vissoorten die de eitjes juist aan hun lot over laten. Er zijn wel meer diersoorten waarbij de man de jongen verzorgt, maar bij een zeepaardje vindt zelfs de bevruchting in het mannetje plaats, wat uitzonderlijk is. Nadat de jonge zeepaardjes de vader verlaten, kan hij direct weer zwanger worden. Behalve broedzorg kent het zeepaardje ook nog een andere bijzonderheid; veel soorten zijn monogaam, en blijven het hele leven bij elkaar. Ook is het een sociaal dier dat liefst in groepen leeft, en erg zachtaardig van aard is. Aangezien het mannetje belast is met het uitbroeden van de jongen, kan het wijfje direct weer beginnen met het produceren van nieuwe eitjes. Het omgekeerde rollenpatroon leidt er ook toe dat bij deze dieren de wijfjes met elkaar wedijveren om de gunst van de mannetjes. Bij de meeste dieren vechten de mannetjes juist om de vrouwtjes, zeker bij vissen. Overigens kennen ook verwante groepen als de zeenaalden en zeedraken een mannelijke zwangerschap. De voortplanting van zeepaardjes is opmerkelijk. De ontwikkeling van de eieren gebeurt namelijk in een broedbuidel op de buik van het mannetje. Voor de paring wordt een uitgebreide paringsdans gemaakt waarbij ook de kleuren vaak veranderen. Het vrouwtje brengt tijdens de paring, waarbij de staarten van een koppel verstrengeld zijn, de eicellen in kleine aantallen tegelijk in de buidel, waarna het mannetje ze bevrucht met zijn zaad. Het mannetje beschermt de embryo's in de buik tot deze zelfstandig kunnen leven waarna ze de buidel verlaten. Er zijn wel meer diersoorten, ook vissen, waarbij de man de jongen verzorgt, maar bij een zeepaardje vindt zelfs de bevruchting in het mannetje plaats, wat uitzonderlijk is. Zeepaardjes zijn monogaam, althans, bij enkele soorten kan na een cyclus van bevruchting en uitbroeden wel van partner worden gewisseld. Aangezien het mannetje belast is met het uitbroeden van de jongen, kan het vrouwtje direct weer beginnen met het produceren van nieuwe eitjes. Het omgekeerde rollenpatroon leidt er ook toe dat bij deze dieren de vrouwtjes met elkaar wedijveren om de gunst van de mannetjes. Bij de meeste dieren vechten de mannetjes juist om de vrouwtjes, zeker bij vissen. Tijdens de paringsdans dansen de zeepaardjes samen totdat de moeder haar eieren in de buidel van de vader legt. Het is de enige diersoort in de wereld waar de vader de baby's baart. De vader zorgt voor de baby's in zijn buidel gedurende 2-3 weken totdat ze volledig ontwikkeld zijn. Vanuit de bovenkant van zijn buidel kunnen tot 200 baby's geboren worden. Pasgeboren baby's zijn zo klein dat je ze nauwelijks kunt zien. Ze zweven rond in het water en verbergen zich in zeegras totdat ze volgroeid zijn. Zeepaardjes zijn geliefd vanwege hun vermeende geneeskrachtige werking. Op luchthaven Zaventem bij Brussel werd een enorme lading in beslag genomen die voor de traditionele medicijnen productie was bestemd. Deze illegale praktijken bedreigen de diersoort in zijn voortbestaan.

 

TRANSFORMATIE

Kameleon: ze hebben een kenmerkende kop, waarbij met name de uitpuilende, individueel draaibare, ogen opvallen. De sterk gespecialiseerde tong valt pas echt op als een kameleon een prooi verschalkt. Bij veel soorten draagt de kop kammen, kragen of stekelrijen. Bij sommige soorten draagt de schedel een verbeende hoge kam. Dergelijke kenmerken zijn in de dierenwereld verder alleen bekend van de dinosauriërs. Enkele soorten dragen hoorns, die gevormd zijn uit bot. Deze hoorns worden niet gebruikt om te vechten maar dienen om te imponeren. Kameleons staan bekend om hun vermogen om van kleur te veranderen. Ze kunnen dat niet alleen vrij snel maar soms vindt een volledige kleuromslag plaats: van heldere kleuren naar donkere kleuren tot bijna zwart. Om de kleurverandering te bewerkstelligen, worden de pigmenten in de huid herverdeeld tot de gewenste kleur bereikt is. Vooral als een kameleon opgewonden is of stress ondervindt kan de kleur binnen korte tijd dramatisch veranderen. Een zieke, angstige of boze kameleon kleurt zeer donker tot bijna zwart, soms met felgekleurde vlekjes. Vroeger werd gedacht dat kameleons hun kleuren kunnen aanpassen aan een omgeving die niet lijkt op de natuurlijke habitat maar dit is niet juist. De kleuren dienen voornamelijk om te communiceren. Kameleons hebben wel een basiskleur waarmee ze in hun natuurlijke leefgebied niet opvallen, maar in een andere omgeving zouden afsteken tegen de achtergrond. Kameleons zijn vaak seksueel dimorf, dat betekent dat de mannetjes er anders uitzien dan de vrouwtjes. Vooral bij de grotere soorten verschillen de geslachten: mannetjes worden gemiddeld veel groter dan vrouwtjes. Bij sommige soorten kunnen de mannetjes soms twee keer zo groot worden. Bij een aantal soorten is het echter net andersom en wordt juist het vrouwtje groter. Mannetjes hebben vaak wat fellere kleuren en een duidelijke tekening en hebben daarnaast grotere kammen en hoorns. Bij de meeste soorten die hoorns dragen zijn deze bij de vrouwtjes aanzienlijk kleiner of ontbreken ze geheel. Daarnaast hebben mannetjes net als andere hagedissen een verhoudingsgewijs langere staart. Dit is bij een opgerolde staart overigens moeilijk te zien. Kameleons behoren tot de leguaanachtigen (Iguania). Veel vertegenwoordigers van deze groep kennen vergaande vormen van communicatie. Veel soorten maken ritmische bewegingen door met de kop te knikken of met de poten te zwaaien. Kameleons kennen een dergelijke signaalvorm niet, maar geven wel signalen door het aannemen van een bepaalde kleur. Ook kunnen sommige soorten trillingen produceren. Kameleons kunnen trillingen van de bodem of de tak waarop ze zitten namelijk goed waarnemen. Als twee concurrerende mannetjes elkaar tegenkomen wordt uiteenlopend dreiggedrag vertoond, zoals luid sissen, het opensperren van de bek, het opblazen van het lichaam en de keelzak, en het verheffen van flappen en kammen. De belangrijkste functie van het vermogen om van kleur te veranderen is de communicatie. Kameleons hebben net als veel andere dieren een kleur die ze minder op doet vallen in hun natuurlijke omgeving. Het veranderen van kleur wordt in de regel gebruikt om de kameleon juist beter zichtbaar te maken voor andere kameleons. Dit hoeven niet noodzakelijk soortgenoten te zijn. Zowel mannetjes als vrouwtjes zijn ook agressief tegen andere soorten kameleons die het territorium betreden. Kameleons kleuren donker of vertonen juist felle kleuren als ze andere exemplaren tegenkomen. Het veranderen van kleur wordt vooral gebruikt door de mannetjes die een vrouwtje proberen te verleiden tijdens de balts. Daarbij proberen mannetjes het vrouwtje te imponeren door van kleur te verschieten, wat wel ‘flashen’ wordt genoemd. Een ander bekend voorbeeld van een extreme kleuromslag is te zien bij de zwangere vrouwtjes van een aantal soorten, die felle afweerkleuren kunnen vertonen als ze een paarlustig mannetje tegenkomen. Zo proberen ze het mannetje op afstand te houden omdat ze al bevrucht zijn. Kameleons zijn solitaire dieren en mijden elkaar doorgaans zo veel mogelijk. In de voortplantingstijd bakenen de mannetjes een territorium af dat wordt verdedigd tegen andere mannetjes. Kameleons zijn agressief tegen andere kameleons: ze verjagen zowel soortgenoten als exemplaren van andere soorten. De vijandigheden beperken zich meestal tot imponeren, waarbij de dieren elkaar niet verwonden maar proberen te overbluffen.

Als een mannetje een vrouwtje heeft gevonden is het de vraag of ze paringsbereid is. Vooral de zwangere maar met name de juveniele vrouwtjes zijn dit niet en bijten fel van zich af. Als een mannetje wel een geschikte partner tegenkomt, vindt in de regel eerst een paringsritueel of balts plaats, die bestaat uit een soort dansje. Daarna vindt de paring plaats waarbij de staarten elkaar omstrengelen en het mannetje met zijn penis contact maakt met de cloaca van het vrouwtje. De paring duurt meestal kort en sommige soorten paren meerdere keren. Na ongeveer een maand legt het vrouwtje haar eieren. Van kameleons is bekend dat de vrouwtjes sperma kunnen opslaan en zo meerdere legsels kunnen bevruchten na een paring. In de reptielenwereld komt soms maagdelijke voortplanting of parthenogenese voor, waarbij een niet-bevrucht vrouwtje toch nakomelingen krijgt die dan klonen van de moeder zijn. Bij kameleons is een dergelijk gedrag alleen bekend bij de bladkameleon (Rhampholeon spectrum) hoewel nog niet is bewezen dat deze zich maagdelijk kan voortplanten. Kameleons spelen in sommige gebieden een rol in de lokale cultuur. In delen van Afrika is men bang voor kameleons. Ze worden hier gezien als uiterst giftig en men gaat ze uit de weg. Ondanks het feit dat geen enkele kameleon gifstoffen draagt en alleen grotere soorten stevig kunnen bijten maar geen grote schade toebrengen is men in delen van Afrika panisch voor kameleons. In oostelijk Afrika wordt het afsnijden van een hoorn van een jacksonkameleon gezien als een heldendaad. In andere landen, zoals Marokko en Ghana worden hagedissen, waaronder kameleons, gedroogd en gebruikt als traditioneel medicijn. Op Madagaskar heerst het geloof dat door het verwonden of doden van kameleons de dader bestraft wordt. Deze zou dezelfde verwondingen krijgen als de kameleon, waardoor de hagedissen als 'tovenaars' worden gezien. Volgens een volkslegende heeft de duivel de kameleon samengesteld uit verschillende dieren. Zo is de staart van een kameleon afkomstig van een aap, de hoorn van een neushoorn en de huid van een krokodil.

Kikker: de pad en kikker (Anura) behoren naast de salamander tot de amfibieën. De kikker en de pad zijn eigenlijk één soort. Padden hebben een andere ontwikkeling doorgemaakt in de evolutie, waardoor ze meer op land leven, een ruwere huid hebben en kortere achterpoten. Er zijn ongeveer 7790 soorten amfibieën waarvan grofweg 88% tot de anura behoren. Zo’n 6860 verschillende soorten kikkers werden al ontdekt en beschreven. Alle kikkers hebben een afgeplat, peervormig lichaam en uitpuilende ogen. De kop en bek zijn breed, de achterpoten zijn sterk gespierd en goed ontwikkeld. Kikkers zijn de enige dieren die een kwaakblaas hebben en hiermee soortspecifieke geluiden maken om elkaar te lokken. Net als andere amfibieën zijn kikkers koudbloedig. Hierop is zowel de bloedsomloop als de ademhaling aangepast. Een aantal soorten houdt een zomerrust of winterslaap om erg warme respectievelijk koude jaargetijden te doorstaan. De ontwikkeling van de kikker van larve tot adult is uniek binnen de gewervelden. Kikkers doorlopen een volledige metamorfose waarbij de larve er totaal anders uitziet dan de volwassen kikker. De kikkereieren (kikkerdril of Kikkerrit genoemd) worden in een gelei afgezet in het water. Na enkele dagen of weken komen de larven tevoorschijn, die we kikkervisjes, dikkopjes, donderkopjes of kwakkebollen noemen. De visjes verliezen hun staart (Anura betekent zonder staart) en transformeren naar de volwaardige kikker. Geen sex change, maar een transformatie, metamorfose naar een geheel andere vorm, net als bij de vlinder.

Kip: kan in een groep kippen, bij gebrek aan haan, het gedrag en zelfs sommige lichamelijke eigenschappen overnemen van een haan. Deze kip-haan kan dan zelfs gaan kraaien en een vergrote kam krijgen.

Vlinder: Mariposa is de Spaanse naam voor vlinder. Deze naam wordt gebruikt door een Amsterdamse organisatie die al 25 jaar bezig is om travestieten te helpen met kleding, pruiken, etc. Zij laten op verzoek een man naar een beeldige vrouw transformeren. Een transformatie die in de natuur plaatsvindt: van een rups naar een prachtige vlinder. Er bestaat een enorme diversiteit aan vormen, grootte en kleuren bij vlinders en net als bij sommige travestieten zijn er natuurlijk ook de nachtvlinders, die zich enkel in het donker op straat begeven.

 

TRAVESTIE GEDRAG

Kemphaan: Mannetjeskemphanen komen bij elkaar op een speciale plek, ook wel stoeiplaats genoemd. Daar houden zij een soort schijngevechten tegen elkaar en de vrouwtjes komen daar kijken, en paren met een mannetje naar keuze. Uit onderzoek blijkt dat dit een uitgebreid ritueel is waaraan mannetjes op drie verschillende manieren kunnen meedoen. Er zijn (1) territoriale mannetjes die een bepaald stukje van hoogstens 1 meter breedte van de stoeiplaats verdedigen tegen andere mannetjes (2) satellietmannetjes die binnen het stukje van het territoriale mannetje worden geduld en daar soms ook paren met vrouwtjes die het stukje bezoeken en (3) mannetjes die het verenkleed van een vrouwtje maar de geslachtsorganen van een mannetje hebben. Deze 'derde' sekse komt heel weinig voor. Meest voorkomend (84%) zijn de territoriale mannetje. Zij hebben kragen en pluimen met de zeer uitgesproken kleuren. De satellietmannetjes (16%) hebben meestal witte of een beetje gespikkelde kragen, en de kemphanen van de zeldzame derde sekse hebben dus helemaal geen kraag. De verschillen tussen deze typen mannetjes liggen erfelijk vast. Het betreft echter geen aan het sekse-gen gebonden verschil. Deze vogels vertonen travestie gedrag.

Populaties kemphanen blijken voor 1 tot 2 procent te bestaan uit homoseksuele travestieten. Dat heeft de Rijksuniversiteit Groningen, die onderzoek deed naar de dieren, vrijdag bekendgemaakt. Het gaat om mannetjes die in kleur en vorm nauwelijks te onderscheiden zijn van vrouwtjes. Ze werden daarom tot nu toe aangezien voor uit de kluiten gewassen vrouwelijke kemphanen. De travestieten vertonen volop homoseksueel gedrag: ze paren met mannetjes. Er zijn nu drie soorten mannetjeskemphanen. Eerder werd al bekend dat er twee typen mannen bestonden: een type 'honkman' dat op baltsplaatsen een territorium verdedigt en een type 'satelliet' dat geen honk verdedigt, maar op en rond de baltsplaats scharrelt en door de honkmannen wordt getolereerd. De drie type mannetjes verschillen niet alleen in uiterlijk en gedrag, maar ook genetisch. Een 'derde man' was eerder slechts bekend bij de zeepissebed, vissen en de hagedis. De travestieten planten zich voort door incidenteel met vrouwtjes te paren, maar hebben ook een slimmere methode bedacht, denken de onderzoekers. De travestieten hebben een overvloedige spermaproductie. De onderzoekers denken dat ze voor nakomelingen zorgen door met hun eigen zaad het zaad van andere mannen te verdrijven. De ontdekking komt voor rekening van de Friese aardappelteler en vogelkenner Joop Jukema. Zijn bevindingen leidden tot een wetenschappelijk artikel van hem en Theunis Piersma, hoogleraar dierecologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, dat verscheen in Biology Letters.

Kousebandslang: de ‘garter snake’ mannetjes doen aan een vorm van ‘crossdressing’ die zo overtuigend is dat ze daadwerkelijk andere mannetjes kunnen overtuigen van hun vrouwelijkheid, compleet met het afgeven van feromonen.

 

Info gevonden op internet  Claudia

Dit jaar overleed de beroemde Nieuw-Zeelandse gans Thomas op de leeftijd van 40 jaar. Hij werd al in zijn jonge jaren een beroemdheid, door zijn liefdesrelatie met Henry, een zwarte zwaan. 18 jaar waren zij een verliefd stel, toen kwam Henrietta, eveneens zwaan, het liefdesstel vergezellen. Ook toen de eerste nakomelingen van Henry en Henrietta zich aandienden, bleef Thomas deel van de amoureuze driehoeksverhouding. De volgende 12 jaar was hij als een vader voor de 68 zwanenkinderen en bleef het stel trouw tot aan de dood van Henry negen jaar geleden.

Het zeepaardje als symbool voor gender diversiteit

Sinds de oudheid,  en later in de Europese alchemie, hebben zeepaarden al een mystieke betekenis: Als attribuut van Poseidon en Neptunus staat het zeepaard voor macht en kracht, terwijl het in het oude Europa ook de zielen van overleden zeelieden beschermt en  naar de onderwereld draagt.

Maar zeepaarden zijn vooral bekend, omdat zij stereotype geslachtsrollen uitdagen. Het zijn de mannelijke dieren, die tussen 5 en 2500 jonge zeepaardjes baren(bron: Deep Sea News, 03-02-2013).

In sommige zeepaard-soorten zijn de vrouwelijke dieren vaker homoseksueel dan heteroseksueel (bron: Camps, Marc Arenas: "Homosexuality is so Animal", 17-06-2015 in de blog: All you need is Biology). 

Een op 31 januari 2007 gepubliceerd onderzoek omtrent diverse zeepaardjes toont aan, dat 37 % van hun seksuele relaties homoseksueel waren en bij het Australische zeepaard de meeste homoseksuele contacten voorkomen (bron: Simon de Bruxelles in The Times: "Promiscuous and bisexual - the 'faithful' seahorse has a secret sexlife", 31-01-2007)

Homoseksualiteit blijkt doodnormaal in de dierenwereld, seksuele selectie of niet.

We kennen al meer dan 1.500 soorten met 'roze' dieren. Mannelijke dikhoornschapen leven in homoseksuele groepen, likken elkaars genitaliën en lusten wel een portie anale seks.

Homoleeuwen en lesbische bonobo's zijn geen witte raven. Mannelijke giraffen houden orgieën onder elkaar, net als tuimelaars, orka's en Caraïbische lamantijnen.

Ook bij spinnen, insecten, octopussen, parasitische wormen en kreeftachtigen komt homosexualiteit voor. Er bestaan rapporten over meer dan

vijfhonderd gebieden waar homoseksualiteit voorkomt en 1.500 soorten waarbij gevallen van homoseksualiteit zijn bevestigd.

Waarschijnlijk ligt het aantal nog veel hoger.

Hoe vaak homoseksualiteit voorkomt, verschilt van soort tot soort.

Bij sommige soorten werd nooit homoseksualiteit vastgesteld, bij andere zijn alle dieren biseksueel.

 

In dierentuinen is één op de vijf paren van de koningspinguïn van hetzelfde geslacht.

Dit is al duizenden jaren bekend, maar tot voor kort was deze wetenschap taboe.

Het werd door wetenschappers gezien als belachelijk, onnozel of niet bevorderlijk voor de

carrière.

Van de weinige wetenschappers die erover schreven, hadden de meeste oogkleppen op.

Zo omschreef een onderzoek naar het sexuele gedrag van giraffen van hetzelfde geslacht de veel voorkomende anale seks met ejaculatie als 'een vorm van ritueel vechten'.

Bronnen: Internet 

 

Vleermuizen hebben verschillende betekenissen: In China is de vleermuis een gelukssymbool, in Mexica staan zij voor de dood en wedergeboorte en de Maya's hadden een vleermuis-god, Camazote (bronnen: Ted Andrew: "Animal-Speak", Jessica Dawn Palmer: "Animal Wisdom" and Steven D. Farmer: "Power Animals").

Een belangrijke wetenschappelijke verhandeling uit 2011 (Marco Ricucci: "Same Sex Sexual Behaviour in Bats". Pisa 2011) toont aan, dat homoseksualiteit bij 22 verschillende soorten vleermuizen, zowel bij grote als ook kleine vleermuis-ordes, kon worden vastgesteld. Bovendien werd ook genderdiversiteit bij twee fruitvleermuis-soorten waargenomen: De mannelijke dieren produceren melk, zijn dus in staat tot lactatie (bron: Jason Bittel: "Bats Are the Most Fascinating, Bizarre, Generous, Sexy Beasts" in Slate's Animal Blog. 31-10-2013).